Met twee jonge kinderen denk ik regelmatig na over ons mediagebruik en hoe ik dit het beste met mijn kinderen kan aanpakken. Ook om mij heen hoor ik regelmatig ouders die het moeilijk vinden om hier een goede balans in te vinden. En die zich afvragen wat is nu echt leerzaam en wat niet. Om die reden ging ik op onderzoek door onder andere een bijeenkomst bij te wonen in de Bibliotheek van Eindhoven over omgaan met media voor dreumesen, peuters en kleuters.
Inhoudsopgave
Is mediaopvoeding bij jonge kinderen nodig?
Uit onderzoek blijkt ook dat 64% van de ouders media opvoeding onmisbaar vindt voor de toekomst van zijn/haar kind. Dat betekent ook dat 36% van de ouders dit dus niet zo ziet. Zij zien geen heil in kinderen informeren en vooral begeleiden in de wereld van de media. Ondanks dat dus veel ouders inzien dat je ook jonge kinderen al goed moet begeleiden en informeren ziet dus ook een groot deel deze noodzaak niet.
Zelf stelde ik ook een vraag op Insta Stories of media opvoeding voor jonge kinderen onmisbaar is. Hier kwam ongeveer hetzelfde resultaat uit: 70% zegt ja en 30% zegt nee.
1 op de 6 kinderen tot en met 6 jaar heeft een televisie op de slaapkamer. In grote steden ligt het aantal zelfs nog hoger met een televisie in een kwart van de kinderkamers.
Nu ben ik dus zelf al jaren erg veel online te vinden en bestaat mijn bedrijf dus ook voor 90% vooral online. In de afgelopen jaren ben ik dus ook al heel veel mooie en minder mooie dingen van de online media tegengekomen. Ik zie dus heel goed alle kansen die je als volwassene, maar ook als kind, hebt. Maar ik zie ook de gevaren ervan. En mede daardoor vind ik het ook goed om bezig te zijn met mediaopvoeding voor jonge kinderen.
Lees ook: Wegwijs in mediaopvoeding: dreumesen, peuters en kleuters mediawijs?
Iene Miene Media onderzoeksresultaten
Mediawijzer.net onderzoekt jaarlijks het mediagebruik van jonge kinderen in het Iene Miene Media onderzoek. Dat wil zeggen kinderen van 0 t/m 6 jaar. Deze cijfers worden ook jaarlijks gepubliceerd en zijn door iedereen in te zien.
Filmpjes kijken leerzaam?
Jonge kinderen komen steeds eerder in aanraking met tablets en smartphones. Als ik naar mijn eigen situatie kijk dan kijkt mijn dochter dagelijks naar filmpjes vanaf haar eerste jaar, maar mijn zoontje ziet nu al dagelijks filmpjes op de tablet. Dat komt vooral doordat hij met zijn grote zus meekijkt. Uit onderzoek blijkt dat 45% van de ouders denkt dat het leerzaam is wanneer hun kind zelfstandig filmpjes kijkt, terwijl dat niet zo is. Volgens opvoedexpert Krista Okma leert een kind pas van filmpjes kijken wanneer je met je kind in gesprek gaat over wat er op het scherm te zien is.
Jonge kinderen komen steeds eerder in aanraking met tablets en smartphones. Bijna 6 op de 10 kinderen van 0 tot en met 2 jaar spelen al met deze mobiele apparaten. Dit is een toename van 7% in vergelijking met 2017.
Lees ook: Kinderen en media
Herkennen kinderen reclame?
Kinderen lijken al snel mediawijs. Dit omdat ze al heel jong weten hoe je moet swipen en hoe een touchscreen werkt. Ook een irritante pop-up wegklikken leren ze al snel. Zelf verbaasde ik me ook over hoe snel onze dochter doorhad hoe de tablet werkt en hoe je ‘hartjes’ moet geven op Instagram. En ook bij ons zoontje zie ik dit nu al gebeuren. Hij veegt met zijn vingertjes over mijn telefoon en heeft er erg veel interesse in.
Maar maken deze vaardigheden een kind ook mediawijs? Het antwoord is nee. Een kind begrijpt bijvoorbeeld het verschil tussen echt en nep pas na het zevende jaar. Dit terwijl ruim vier op de tien ouders denken dat hun kind reclame op het scherm herkent. Een derde van de ouders verwacht dat hun kind begrijpt dat filmpjes niet altijd echt zijn. Maar dat is cognitief dus nog helemaal niet aan de hand. Daarom is het dus ook belangrijk om samen met je kind naar filmpjes te kijken, maar ook om controle te houden over wat je kind kijkt. Niet alle filmpjes zijn geschikt voor een bepaalde leeftijd.
Benieuwd naar het volledige Iene Miene Media onderzoek? Je kunt het hier downloaden.
Media als vermaak?
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat vlak voor het eten veel jonge kinderen (46%) televisie kijken, filmpjes afspelen en apps gebruiken. Zelf maak ik me daar ook schuldig aan. Het is gewoon erg handig om je kind te vermaken terwijl jij bezig bent met behulp van een tablet of tv. Echter had ik niet altijd de controle over hetgeen wat mijn dochter kijkt of doet.
Verreweg het meeste mediagebruik vindt plaats rondom het avondeten. Dit jaar is het voor het eerst dat meer media voor (46%) het avondeten worden gebruikt dan erna (35%). 23% van de kinderen gebruikt nog media vlak voor bedtijd. Dit is ook het moment dat het voor ouders het moeilijkst is om grenzen te stellen.
Tip!
Een handige tip die ik kreeg tijdens de bijeenkomst in de bibliotheek is om op YouTube een afspeellijst te maken van filmpjes die je kind mag kijken. Je kunt dan bijvoorbeeld kiezen voor filmpjes van SchoolTV of iets anders wat redelijk educatief is. Een tip die ik las op MediaUkkies.nl is om een mapje aan te maken met filmpjes en apps die we al vaker hebben bekeken en gebruikt. Met deze content kun je je kind er zelf mee aan de slag laten gaan omdat hij of zij juist leert van herhaling. Herhaling lijkt saai, maar blijkt juist goed te zijn voor de ontwikkeling.
Na de bijeenkomst ben ik direct gaan kijken naar de filmpjes die onze dochter bekijkt. Ook heb ik het besef gekregen dat ik haar juist veel beter educatieve spelletjes kan laten spelen via apps dan lukraak Netflix opzetten. Via MediaSmarties ben ik gaan kijken welke apps geschikt zijn voor haar. Het leuke vond ik om te zien dat de Bobo app die wij al gebruiken er ook tussen staat.
Lees ook: 6 leukste apps voor peuters
Vragen van ouders over mediagebruik van jonge kinderen
Ouders hebben vele vragen over het mediagebruik en de mediaopvoeding van hun kinderen. Zij willen graag weten hoe ze voor de online veiligheid van hun kinderen kunnen zorgen, hoe ze het beeldschermgebruik in de hand kunnen houden en hoe ze hun kinderen het beste kunnen helpen bij het gebruiken van deze media.
Om ouders hiermee te helpen heeft Mediawijzer.net in samenwerking met opvoedexperts het Digi ABCD voor ukkies ontwikkeld. Deze Digi ABCD is tijdens de Media Ukkie Dagen gelanceerd en geeft ouders tips over hoe zij hun kinderen in de digitale wereld goed kunnen begeleiden. Ook bouwt de Digi ABCD voort op de Media Diamant die vorig jaar werd geïntroduceerd.
Ouders pakken tegenwoordig de mediaopvoeding van hun kinderen al steeds beter aan. Met enkele kleine aanpassingen kunnen ouders veel winst behalen. Met het Digi ABCD willen we hen daarbij helpen – opvoedexpert Krista Okma
Meer weten over het Digi ABCD en deze downloaden? Kijk dan hier.
Zie jij het nut in van mediaopvoeding van jonge kinderen?
Els zegt:
Het lijkt me echt veel moeilijker om ouder te zijn met alle media. Ik denk dat het fijn is dat er echt informatie si :-).
judith zegt:
Ik vind dat de kinderen zeker toezicht nodig hebben. Als ik naar mijn oudste dochter kijk die met alles naar mij toekomt, dan gaat het hier wel goed gelukkig
Rachel zegt:
Wij spelen de filmpjes door middel van een chromecast af op de televisie. Hierdoor heb ik het tot nu toe nog jn handen wat ze kijken, maar ik de k niet dat het lang duurt dat ze allerlei eigen dingen op het web gaan ontdekken en er zelf mee aan de slag willen. Tot nu toe heb ik dit onderwerp nog altijd ver voor me uit geschovem, maar ik de ik dat het tijd gaat worden dat ik eens op onderzoek uit ga. Bedankt voor alle tips en linkjes!
Cassandra zegt:
Ik heb een speciale afspeellijst op YT gemaakt voor dr. Ze weet ook dat ze geen andere filmpjes mag kijken en we hebben schermtijd. A 10 minuten per dag ongeveer omdat ik liever heb dat ze gewoonnpuzzels maakt of lekker gaat buiten spelen
Jamey zegt:
Ik denk dat (social)media tegenwoordig zon grote rol speelt dat je er niet omheen kan.
Nicole Orriëns zegt:
Ja, ik denk dat dit wel belangrijk is inderdaad. Ik leerde mijn kinderen ook altijd wel dat een Playmobil piratenschip dat over woest water vaarde in een reclame in het echt tot wat anders was bijvoorbeeld.
Joanne zegt:
Ik denk dat het wel belangrijk is om de dingen hierover uit te leggen. Zowel de leuke als de niet zo leuke kanten.
Laura / fitfunfab.nl zegt:
Ik vind het mega belangrijk! Tot nu toe heb ik overal nog invloed op en controle over, maar dat wordt natuurlijk steeds minder. Dus media opvoeding is naar mijn idee heel belangrijk!
Eke zegt:
Ik vind het ontzettend belangrijk om stil te staan bij wat Max kijkt, maar soms lukt dat toch niet helemaal. Sowieso houd ik me zoveel mogelijk aan de leeftijdsadviezen. Hij wil dolgraag filmpjes van 6+ kijken, maar daar slaapt hij erg onrustig van en kan dan angstig wakker worden ’s nachts. Ook probeer ik het kijken van een filmpje zo lang mogelijk uit te stellen, bijvoorbeeld door dit alleen te doen als ik ga koken. Maar goed, soms heb je van die dagen, haha.
Mariëlle | Me-licious zegt:
Goed dat je dit aanhaalt. Jeetje 1 op de 6 kinderen een televisie in hun kamer. Ik zie ook steeds meer onder mijn neefjes en nichtjes dat ze de hele dag met zo’n ipad bezig zijn. Super leuk en natuurlijk ook educatief, maar we moeten wel opletten dat de motorische ontwikkeling niet in het geding komt. Dit leren ze door juist buiten te spelen, te tekenen en te kleuren met hun handen en niet op de tablet.
Marjolein Goedhardt zegt:
Hemeltjelief 1 op de 6 een tv op hun kamer? Ik wist niet wat ik las. Dat gaat me nooit gebeuren. Mooie blogpost. Ik ben er inderdaad ook heel bewust mee bezig!
Charlotte zegt:
Ik weet wel zeker dat een goede mediaopvoeding belangrijk is. Sterker nog, ik vind dat het een onderdeel van het lesprogramma op scholen moet worden. Want kinderen krijgen nou eenmaal veel meer met de media te maken dan vroeger. Dus dan kan je ze maar beter ook zo vroeg mogelijk leren om er op een goede manier mee om te gaan.
esther zegt:
Zeker! Door internet wordt de wereld ineens zo groot voor ze. Een beetje bijsturen en opvoeden kan geen kwaad, helemaal loslaten denk ik wel.
Saskia zegt:
Ik denk zeker dat dit belangrijk is… Ik zie het vaak genoeg op de peuteropvang al gebeuren dat kinderen gewoon weten hoe alles werkt. Ik denk zeker als ouder zijnde maar ook op school zeker aandacht aan moet besteden.
Nathalie - Volgmama.nl zegt:
Een tv in de slaapkamer van kinderen vind ik echt een no go. Kids Youtube is een fijn programma.
Kimberly zegt:
Zo zeg, ik schrik er eigenlijk een beetje van dat 1 op de 6 kindjes onder de 6 een tv op hun kamer heeft. Ik zou Evi nooit meer zien denk ik. Maar in onze vriendengroep heeft inderdaad 1 kindje een tv op de kamer, om te gamen. Het begeleiden van je kindje in media en internet is volgens mij heel belangrijk, net zoals met de rest van het leven. Zij leren van ons.